De Provincie Noord-Brabant heeft begin 2006 – als eerste binnen overheidsland – de cursus Zelfmanagement door Adem en Ontspanning opgenomen in het opleidingenaanbod van het Loopbaancentrum. Het Loopbaancentrum helpt de eigen ambtenaren kennis, vaardigheden en competenties te ontwikkelen door middel van opleidingen en trainingen. Het doel van deze cursus is om de werkstress beter te kunnen hanteren. De cursus werkt volgens Adem- en Ontspanningstherapie methode Van Dixhoorn. Inmiddels zijn de resultaten van het eerste jaar geëvalueerd. Twee rapportages zijn beschikbaar, een korte samenvatting en een uitgebreid verslag.

Uit de ervaringen van 43 deelnemers (20 mannen en 23 vrouwen) kwam naar voren dat bijna iedereen een manier had gevonden om op eigen gelegenheid de oefeningen, geheel of ten dele, te herhalen of gebruiken en daar voordeel van ondervond. De reden voor deelname was vooral de aanwezigheid van spanningsgebonden klachten, zoals hoofdpijn, rusteloos en gespannen gevoel, vermoeidheid, benauwdheid of hyperventilatie. De respons op de instructies werd nauwkeurig bijgehouden. Hieruit bleek dat circa de helft van de deelnemers de meeste instructies gemakkelijk kon uitvoeren, zij hadden ook minder klachten. De andere helft had daar meer moeite mee, zij hadden meer klachten. De eerste groep oefende minder maar had meer positieve ervaringen en vaker een spontaan ontspannen gevoel. De groep die meer moeite met ontspannen had in de lessen, had die zelfde ervaring thuis, maar oefende vaker en had daar een duidelijk effect van op de klachten. Met andere woorden, zij voelden dat het de klachten goed deed, maar ontspannen kostte wel meer moeite.

Aanbevelingen
De rapportage eindigt met een aantal aanbevelingen voor de toekomst. Het is onder meer van belang de moeite met ontspannen te registreren van deelnemers, zoals met deze methode gebeurt, omdat dit bepalend is voor de keuze van aanbod. Een laagdrempelige cursus met makkelijke instructies, zoals gegeven werd, is geschikt om deelnemers te verdelen in a) degenen die baat zouden hebben van een vervolg cursus, met meer moeilijke instructies om hun vaardigheid te vergroten, b) degenen die hier voldoende aan hebben om hun klachten te verbeteren, eventueel aangevuld met een herhaling, en c) degenen die teveel moeite met ontspannen hebben en voor wie individuele begeleiding zinvol is, zoals met adem- en ontspanningstherapie of met begeleiding in het hanteren van stresserende omstandigheden.

Publicatiedatum: 3 januari 2007
Bron: Ambtenaar: relaxed of gestressed? Loopbaancentrum, Provincie Noord-Brabant, den Bosch, september 2006. Mw. Ir. K. van Herwaarden, Dr. JJ van Dixhoorn, intern rapport, plus bijlage
Auteur: Jan van Dixhoorn